मुलुकी देवानी कार्यविधि (संहिता) ऐन, २०७४
प्रस्तावना - ०
परिच्छेद - २
दफा ४: देवानी मुद्दामा पालना गर्नु पर्ने सिद्धान्तःदफा ५: सुनुवाई खुला इजलासमा हुनेःदफा ६: अधिकार प्राप्त अदालतबाट सुनुवाई हुनेःदफा ७: हक बेहकको प्रश्न अदालतबाट मात्र निरुपण हुनेःदफा ८: कानूनी हैसियत सम्बन्धी विवाद नियमित अदालतबाट मात्र निरुपण हुनेःदफा ९: पक्षहरूको हैसियत समान रहनेःदफा १०: फिराद दाबी गर्न हकदैया हुनु पर्नेःदफा ११: अधिकारक्षेत्र शून्य नहुनेःदफा १२: निर्णय गर्नबाट पन्छिन नहुनेःदफा १३: मिलापत्र वा मेलमिलाप गर्न मौका दिनु पर्नेःदफा १४: प्राङ्गन्यायको सिद्धान्त अवलम्बन गर्नु पर्नेःदफा १५: पुनरावेदनको अधिकार हुनेः
परिच्छेद - ३
दफा १६: अधिकारक्षेत्र हुनु पर्नेदफा १७: अदालतको अधिकारक्षेत्र हुनेदफा १८: जिल्ला अदालतलाई अधिकारक्षेत्र हुनेदफा १९: प्रतिबादी रहेको वा काम भएको जिल्ला अदालतलाई अधिकारक्षेत्र हुनेदफा २०: विदेशमा भएको कारोबार सम्बन्धी मुद्दाको अधिकारक्षेत्रदफा २१: नेपाली वायुयान वा पानी जहाजभित्र भएको कारोबार सम्बन्धी मुद्दाको अधिकारक्षेत्रदफा २२: माथिल्लो अदालतलाई अधिकारक्षेत्र हुनेदफा २३: अदालतलाई अधिकारक्षेत्र हुनेदफा २४: राष्ट्रसेवक बादी वा प्रतिबादी भएको मुद्दाको अधिकारक्षेत्रदफा २५: सम्बन्धित जिल्ला अदालतलाई अधिकारक्षेत्र हुनेदफा २६: एउटा अदालतको मात्र फिरादपत्र कायम रहनेदफा २७: पुनरावेदन सुन्ने अदालतको अधिकारक्षेत्र हुने
परिच्छेद - ४
दफा २८: लिखत तयार गर्दा रीत पुर्याउनु पर्नेदफा २९: सहीछाप गर्दा पु¥याउनु पर्ने रीतदफा ३०: हस्ताक्षर दस्तखत गर्दा पुर्याउनु पर्नेरीतदफा ३१: ल्याप्चे सहीछाप गर्दा पुर्याउनु पर्ने रीतदफा ३२: हस्ताक्षर दस्तखत गर्नु गराउनु पर्नेदफा ३३: संरक्षक वा माथवरको लिखतमा सहीछाप गराउनु पर्नेदफा ३४: सहीछाप गर्न नसक्ने व्यक्तिले लिखत गर्दाको कार्यविधिदफा ३५: विशेष अवस्थामा रहेका व्यक्तिको तर्फबाट लिखत गर्दाको कार्यविधिदफा ३६: लिखत मान्य हुनेदफा ३७: लिखतमा पहिचानको विवरण उल्लेख हुनु पर्नेदफा ३८: सङ्गठित संस्थाको विवरण उल्लेख गर्नु पर्नेदफा ३९: हस्ताक्षर दस्तखत पर्याप्त हुनेदफा ४०: सहीछाप पक्का मसीले गर्नु पर्नेदफा ४१: लिखत तयार गर्दा ठाउँ र मिति उल्लेख गर्नु पर्नेदफा ४२: साक्षी राख्नु पर्नेदफा ४३: रीत नपुगेको लिखत मान्य नहुनेदफा ४४: कारणीले गरेको लिखत मान्य हुनेदफा ४५: कैफियत जनाई लिखत दर्ता गर्न सकिनेदफा ४६: लिखतको प्रतिलिपि उपलब्ध गराउनु पर्ने
परिच्छेद - ५
दफा ४७: हदम्यादभित्र फिराद गर्नु पर्नेदफा ४८: हदम्यादको व्यवस्था नभएकोमा फिराद गर्न सकिनेदफा ४९: हदम्याद प्रारम्भ हुनेदफा ५०: थाहा पाएको मितिले फिराद गर्नु पर्नेदफा ५१: बिदापछि फिरादपत्र दर्ता हुन सक्नेदफा ५२: नाबालक वा होस ठेगानमा नरहेको व्यक्तिको हदम्याद प्रारम्भ हुनेदफा ५३: हकवालाको हदम्याद प्रारम्भ हुनेदफा ५४: संरक्षक वा माथवरले फिराद गर्न पाउनेदफा ५५: हदम्याद स्थगन नहुनेदफा ५६: विदेशमा भएको कारोबारको हदम्याददफा ५७: अधिकारक्षेत्र नभएको अदालतमा दायर भएको फिरादको हदम्याददफा ५८: हदम्याद नगुज्रनेदफा ६०: स्वीकृति प्राप्त गरेको मितिबाट हदम्याद प्रारम्भ हुनेदफा ६१: अधिकारी तोकिएपछि हदम्याद प्रारम्भ हुनेदफा ६२: हदम्याद सम्बन्धी अवधिको गणना
परिच्छेद - ६
दफा ६३: अदालती शुल्क लाग्नेदफा ६४: अदालती शुल्क दाखिला नगरी मुद्दाको कारबाही हुन नसक्नेदफा ६५: अदालती शुल्क नलिई मुद्दा हेरिन सक्नेदफा ६६: सम्पत्तिको मूल्य वा बिगो खुलाउनु पर्नेदफा ६७: मूल्य वा बिगो कायम गर्ने आधारदफा ६८: अदालती शुल्क लिँदा आधार लिइने मूल्य वा बिगोदफा ६९: अदालती शुल्कको दरदफा ७०: एकमुष्ट अदालती शुल्क लाग्नेदफा ७१: अदालती शुल्क लिने सम्बन्धी विशेष व्यवस्थादफा ७२: मुद्दा परेको अघिल्लो दिनको मूल्य कायम गर्नेदफा ७३: पुनरावेदन गर्दा लाग्ने अदालती शुल्कदफा ७४: पुनरावलोकन वा मुद्दा दोहोर्याई हेर्दा लाग्ने अदालती शुल्कदफा ७५: फैसला बमोजिम लागेको अदालती शुल्क र दण्ड जरिबाना दाखिला गर्नु पर्नेदफा ७६: अदालती शुल्क नगदमा दाखिला गर्नु पर्नेदफा ७७: नपुग अदालती शुल्क दाखिला गर्न लगाउनेदफा ७८: बढी अदालती शुल्क फिर्ता गर्नु पर्नेदफा ७९: अदालतले तोकेको अदालती शुल्क उपर उजुरी दिन सक्नेदफा ८०: घटी अदालती शुल्क लिए वा बुझाए बापत जरिबाना हुनेदफा ८१: अदालती शुल्क जफत हुनेदफा ८२: मुद्दा मिलापत्र, डिसमिस वा खारेज भएमा गर्नेदफा ८३: अदालती शुल्क भराई दिनेदफा ८४: अदालती शुल्कलाई प्राथमिकता दिई भराउनु पर्ने
परिच्छेद - ७
दफा ८५: दाबी पेश गर्नु पर्नेदफा ८६: हक पुग्ने विषयमा फिराद दिनु पर्नेदफा ८७: एउटै फिरादपत्र दिन सक्नेदफा ८८: बादी वा प्रतिबादीको सङ्ख्याले असर नपर्नेदफा ८९: एकपटक मात्र फिरादपत्र दिनु पर्नेदफा ९०: फिरादपत्र हदम्यादभित्र दायर गर्नु पर्नेदफा ९१: सार्वजनिक हित वा सरोकार निहित रहेको विवादमा जोसुकैले फिरादपत्र दिन सक्नेदफा ९२: हक कायम गराउन फिरादपत्र दिन सक्नेदफा ९३: सङ्गठित संस्थाको तर्फबाट फिरादपत्र दिन सक्नेदफा ९४: फैसला भएको विषयमा फिरादपत्र दिन नहुनेदफा ९५: फिरादपत्रको ढाँचादफा ९६: फिराद दाबी स्पष्ट हुनु पर्नेदफा ९७: फिराद दस्तुरदफा ९८: फिरादपत्रको दर्ता
परिच्छेद - ८
दफा ९९: बादी आफैँले म्याद बुझाउन सक्नेदफा १००: प्रतिबादीलाई म्याद जारी गर्नेदफा १०१: म्याद दिनु पर्नेदफा १०२: म्याद तामेल गर्न लगाउनेदफा १०३: म्यादको ढाँचादफा १०४: तामेलदारले म्याद तामेल गर्नु पर्नेदफा १०५: म्याद तामेली सम्बन्धी कार्यविधिदफा १०६: अदालतमा नै म्याद तामेल गर्न सक्नेदफा १०७: म्याद तामेल भएको मानिनेदफा १०८: तामेलदारलाई सहयोग गर्नु पर्नेदफा १०९: असहयोग गर्ने व्यक्तिलाई सजाय हुनेदफा ११०: तामेल गरिएको म्याद जाँच्नु पर्नेदफा १११: पुनः तामेल गर्न लगाउनेदफा ११२: तामेल गर्ने व्यक्तिलाई जरिबाना हुनेदफा ११३: वारेस वा कानून व्यवसायीलाई म्याद तामेल गर्न सकिनेदफा ११४: घर ठेगाना पत्ता नलागेका व्यक्तिको नामको म्यादको तामेलीदफा ११५: इलाका बाहिरको व्यक्तिको म्याद तामेलीदफा ११६: बेरितसँग म्याद तामेल गर्ने, गराउने वा बाधा विरोध गर्नेलाई सजाय हुनेदफा ११७: बेरीतको म्याद बदर हुनेदफा ११८: प्रतिउत्तरपत्र सरहको पुनरावेदन दिन सक्ने
परिच्छेद - १२
दफा १३५: तारिखमा राख्नु पर्नेदफा १३६: एकै दिनको तारिख तोक्नु पर्नेदफा १३७: तारिख तोक्दा प्रयोजन उल्लेख गर्नु पर्नेदफा १३८: तारिख जुधाउन नहुनेदफा १३९: भोलिपल्ट तारिख तोकेको मानिनेदफा १४०: तारिखमा हाजिर हुनु पर्ने व्यक्ति थुनामा परेमा जानकारी गराउनु पर्नेदफा १४१: तारिख गुजारेमा पनि कारबाही नरोकिनेदफा १४२: तारिखमा बस्नु नपर्नेदफा १४३: पुनरावेदन तहको मुद्दामा तारिखमा नराखी कारबाही हुन सक्ने
परिच्छेद - १३
दफा १४४: वारिस नियुक्त गर्न सक्नेदफा १४५: वारिस हुने व्यक्तिको योग्यतादफा १४६: अख्तियारनामा वारिसनामाको ढाँचादफा १४७: एकभन्दा बढी मुद्दा वा व्यक्तिको वारिस हुन सक्नेदफा १४८: पक्ष वारिस हुन सक्नेदफा १४९: एकभन्दा बढी अदालतमा वारिस नियुक्त हुन सक्नेदफा १५०: वारिसको अधिकारदफा १५१: अख्तियारनामा वारिसनामा रीतपूर्वकको हुनुपर्नेदफा १५२: वारिस परिवर्तन गर्न वा आपैm मुद्दा सकार गर्न सक्नेदफा १५३: अधिकृत वारिस सम्बन्धी व्यवस्थादफा १५४: अधिकृत वारिस मार्फत अचल सम्पत्तिको हक हस्तान्तरण गर्न सक्नेदफा १५५: अधिकृत वारिसको हैसियत अन्त्य हुने
परिच्छेद - १५
दफा १६१: प्रमाण सम्बन्धी लिखत पेश गर्नु पर्नेदफा १६२: प्रमाणको उल्लेखन गर्नु पर्नेदफा १६३: समय माग गर्न सक्नेदफा १६४: प्रमाण पेश गर्न अनुमति दिन सक्नेदफा १६५: सक्कल लिखत फिर्ता गर्नु पर्नेदफा १६६: प्रतिउत्तरपत्र पेश नभई प्रमाण बुझ्न नसकिनेदफा १६७: प्रमाण बुझ्नु पर्नेदफा १६८: ठहर गर्नु पर्ने कुरामा प्रमाण बुझ्नेदफा १६९: लिखत पेश गर्न अदालतले आदेश दिन सक्नेदफा १७०: प्रमाण बुझ्ने क्रमदफा १७१: कागज गराउन सक्नेदफा १७२: सद्दे किर्तेमा बयान गराउनु पर्नेदफा १७३: सद्दे, कीर्ते वा जालसाजीको लागि सुनाउनु नपर्नेदफा १७४: पुनरावेदन सुृन्ने अदालतबाट प्रमाण बुृझ्नेदफा १७५: बयान लिई कारबाही, सुनुवाई र किनारा गर्नु पर्नेदफा १७६: प्रभावित पक्षलाई बुझ्नु पर्नेदफा १७७: नाप, जाँच वा नक्सा गर्न सक्नेदफा १७८: ठाउँ अवलोकन गर्न सक्ने
परिच्छेद - १६
दफा १७९: पक्षले साक्षी उपस्थित गराउनु पर्नेदफा १८०: अदालतबाट साक्षी झिकाई परीक्षण गर्न सकिनेदफा १८१: साक्षी बुझ्न कर्मचारी खटाउन सक्नेदफा १८२: श्रव्य–दृश्य सम्वाद (भिडियो कन्फरेन्स) मार्फत साक्षी परीक्षण गर्न सक्नेदफा १८३: पक्षलाई तारिख तोकेको दिन साक्षी परीक्षण गर्ने दिन तोक्नेदफा १८४: शपथ लिनु पर्नेदफा १८५: साक्षी परीक्षण न्यायाधीशले गर्नु पर्नेदफा १८६: तोकिएको तारिखका दिन साक्षी परीक्षण गर्नु पर्नेदफा १८७: बकपत्र प्रमाणित गर्नु पर्नेदफा १८८: कैफियत खुलाई प्रमाणित गर्नु पर्नेदफा १८९: बन्द सवाल गर्न सक्ने
परिच्छेद - १७
दफा १९०: सहमति भएको विषयमा फैसला गर्न सक्नेदफा १९१: बादी प्रतिबादीको पूर्व–सुनुवाई छलफल गराउन सक्नेदफा १९२: प्रमाण बुझ्ने कार्य सम्पन्न भएपछि सुनुवाई गर्नु पर्नेदफा १९३: मिलापत्र गर्न मौका दिनु पर्नेदफा १९४: मेलमिलापको माध्यमबाट विवादको समाधान गर्न सक्नेदफा १९५: मिलापत्र वा मेलमिलाप हुन नसक्नेदफा १९६: दाबी फिर्ता लिन सक्नेदफा १९७: फैसला गर्नु पर्नेदफा १९८: फैसलाको ढाँचादफा १९९: फैसला संशोधन गर्न नहुनेदफा २००: फैसला सुनिपाएको कागज गराउनु पर्ने
परिच्छेद - १९
दफा २०५: निर्धारित अवधिभित्र पुनरावेदन गर्न सक्नेदफा २०६: पुनरावेदन लाग्न नसक्ने अवस्थादफा २०७: पुनरावेदन गर्दा अदालती शुल्क बुझाउनु पर्नेदफा २०८: पुनरावेदनपत्रको ढाँचादफा २०९: पुनरावेदन सुन्ने अदालतमा पुनरावेदन दर्ता गर्नु पर्नेदफा २१०: मुद्दा फैसला गर्ने अदालतमा पुनरावेदन दर्ता गर्न सक्नेदफा २११: सरकारी कर्मचारीले आफू वहाल रहेको इलाकाको अदालतमा पुनरावेदन दर्ता गर्न सक्नेदफा २१२: मुद्दाको मिसिल झिकाउनेदफा २१३: प्रत्यर्थीलाई उपस्थित हुन आदेश दिनेदफा २१४: प्रत्यर्थीलाई म्याद तामेल गर्नेदफा २१५: पुनरावेदनको सुनुवाई गर्नु पर्नेदफा २१६: पुनरावेदन सुन्ने अदालतको अधिकारदफा २१७: शुरु अदालतको अधिकार प्रयोग गर्नेदफा २१८: एकैसाथ सुनुवाई गरी निर्णय गर्नु पर्ने
परिच्छेद - २२
दफा २२९: लगत तयार गर्नु पर्नेदफा २३०: सम्बन्धित जिल्ला अदालतले फैसला वा आदेश कार्यान्वयन गर्नेदफा २३१: फैसला कार्यान्वयन स्थगित हुनेदफा २३२: फैसला वा मिलापत्र कार्यान्वयन गर्न बाधा नपर्नेदफा २३३: वारिस राख्न सक्नेदफा २३४: मिलापत्र वा मेलमिलाप गर्न मौका दिनु पर्नेदफा २३५: पक्षहरूलाई तारिखमा राख्नु पर्नेदफा २३६: थप दस्तुर लिई फैसला कार्यान्वयन गर्न सक्नेदफा २३७: मुद्दा सकार गर्न वा गुजे्रको तारिख थमाउन पाउनेदफा २३८: चलन चलाउने कार्यविधिदफा २३९: दाखिल, खारेज, नामसारी गर्ने कार्यविधिदफा २४०: निखन्ने सम्बन्धी कार्यविधिदफा २४१: अंश छुट्याउने कार्यविधिदफा २४२: बिगो भराउने कार्यविधिदफा २४३: जायजात हुने सम्पत्तिदफा २४४: बिगो वा जरिबाना बापत कैद गर्नेदफा २४५: बिगो असुल गर्नु पर्ने व्यक्तिको मृत्यु भएमा गर्नेदफा २४६: जरिबाना छुट हुनेदफा २४७: मिलापत्रको कार्यान्वयनदफा २४८: अदालती शुल्क, धरौटी तथा खर्च फिर्ता लिने अवधिदफा २४९: फैसला कार्यान्वयन गराई दिए बापत लाग्ने दस्तुरदफा २५०: उजुर गर्न सक्नेदफा २५१: प्रतिनिधि नभएको कारणले मात्र काम कारबाही बदर नहुनेदफा २५२: अवहेलनामा कारबाही चलाउन वा सजाय गर्न सक्नेदफा २५३: कर्मचारीले प्रोत्साहन रकम पाउने
परिच्छेद - २३
दफा २५४: सरकार बादी हुने देवानी मुद्दाको जाँचबुझ र दायरीदफा २५५: सरकार बादी भई मुद्दा चल्नेदफा २५६: व्यक्तिले मुद्दा चलाउनु पर्ने देखिएमा सूचना गर्नु पर्नेदफा २५७: सरोकारवाला व्यक्तिलाई पक्ष कायम गर्नेदफा २५८: अन्य देवानी मुद्दा चलाउने सम्बन्धी व्यवस्थादफा २५९: हदम्याद सम्बन्धी व्यवस्थादफा २६०: साक्षी बकाउने वा प्रमाण पेश गर्ने सम्बन्धी व्यवस्थादफा २६१: सरकारी वकिलले बहस पैरवी र प्रतिरक्षा गर्नेदफा २६२: म्याद दिनेदफा २६३: पुनरावेदन, मुद्दा दोहोर्याउने वा पुनरावलोकनको निवेदन दिने अधिकारीदफा २६४: नेपाल सरकार उपर नालिस दिने कार्यविधिदफा २६५: अन्य विषयमा ऐन संहिता र कानून बमोजिमहुने
परिच्छेद - २४
दफा २६६: क्षतिपूर्ति निर्धारण गर्नु पर्नेदफा २६७: नाबालक, अशक्त तथा वेपत्ता भएको व्यक्तिको तर्फबाट मुद्दा गर्न सक्नेदफा २६८: सुनुवाई खुला इजलासमा गर्नु पर्नेदफा २६९: पक्षलाई रोहबरमा राख्नु पर्नेदफा २७१: स्वार्थ बाझिएको मुद्दा हेर्न नहुनेदफा २७२: न्यायाधीश आफैले गर्नु पर्ने कामहरूदफा २७३: लिखत अनुवाद गर्नु पर्नेदफा २७४: अनुवादकको सहयोग लिन सक्नेदफा २७५: मुद्दाका पक्षसँग जहिलेसुकै सोध्न सक्नेदफा २७६: पक्ष वा साक्षीको परिचय गोप्य राख्न सक्नेदफा २७७: रोहबरमा बस्न तथा सहीछाप गर्न सहयोग गर्नु पर्नेदफा २७८: असल नियतले गरेकोमा बचाउदफा २७९: मुद्रण वा गणितीय त्रुटिले असर नगर्नेदफा २८०: भरपाई लिनु वा दिनु पर्नेदफा २८१: निवेदन दस्तुरदफा २८२: म्याद वा सूचना प्रकाशनदफा २८३: विभागीय कारबाही गर्न आदेश दिनेदफा २८४: लिखतहरूको पञ्जिकादफा २८५: लिखत धुल्याउनु पर्नेदफा २८६: अनुसूचीमा थपघट वा हेरफेर गर्न सक्नेदफा २८७: बाधा अड्काउ फुकाउने अधिकारदफा २८८: नियम बनाउने अधिकारदफा २८९: निर्देशिका बनाउन सकिने