विषय वा प्रस·ले अर्को अर्थ नलागेमा यस ऐनमा,

(क) “बालक” भन्नाले १२ वर्ष पूरा नभएको बालबालिका सम्झनु पर्छ ।

(ख) “स्थानीय क्षेत्र” भन्नाले नगरपालिका वा गाउँपालिकाको नियन्त्रणमा रहेको क्षेत्रलाई सम्झनु पर्छ ।

(ग) “प्राथमिक खोप” भन्नाले बालकको पहिलो सफल खोप सम्झनु पर्छ ।

(घ) “असुरक्षित बालक” भन्नाले विफर आइनसकेको र नखोपाएको बालक वा ३ वर्ष भित्र सफल खोप नभएको बालकलाई सम्झनु पर्छ ।

(ङ) “खोप” भन्नाले बालकलाई विफर आउन नदिनका लागि गरिएको खोप सम्झनु पर्छ ।

(च) “खोपाउने ठाउँ” भन्नाले नेपाल सरकारको स्वास्थ्य विभाग मातहत खोपाउने ठाउँलाई सम्झनु पर्छ ।

(छ) “खोपाउने क्षेत्र” भन्नाले स्थानीय क्षेत्र वा खोपाउने कामको निमित्त यो ऐन अन्तर्गत विभाजित स्थानीय क्षेत्रको एक भाग सम्झनु पर्छ ।

(ज) “खोप्ने व्यक्ति” भन्नाले खोपाउनाको लागि यस ऐन बमोजिम नियुक्त भएको व्यक्ति वा नेपाल सरकारबाट लाइसेन्स प्राप्त गैर सरकारी व्यक्ति सम्झनु पर्छ, यस शब्दले

खोपको सुपरिटेण्डेण्ट समेत जनाउँछ ।

(झ) “स्थानीय अधिकारी” भन्नाले नेपाल सरकारले तोकेको अधिकारी सम्झनु पर्छ र त्यसरी अधिकारी नतोकिएसम्म प्रमुख जिल्ला अधिकारी सम्झनु पर्छ ।

(ञ) “तोकिएको” वा “तोकिए बमोजिम” भन्नाले यो ऐन अन्तर्गत बनेको नियममा तोकिएको वा तोकिए बमोजिम सम्झनु पर्छ ।