नियम २३
मेलमिलापको कार्यविधि
(१) पक्षहरु बीच मेलमिलापको लागि छलफल हुने मिति, समय र स्थान पक्ष र मेलमिलापकर्ताको आपसी सहमतिमा तय भए बमोजिम हुनेछ ।
(२) मेलमिलापकर्ताले मुद्दाको विषयवस्तुमा छलफल गर्नु अघि देहायका विषयहरुमा पक्षहरुलाई जानकारी गराउनु पर्नेछ ः–
(क) ऐन र यस नियमावलीको सम्बन्धित प्रावधान,
(ख) मेलमिलापको प्रक्रियामा अपनाइने कार्यविधि,
(ग) सहमति र निष्कर्षमा पुग्ने काम पक्षहरुको भएको र मेलमिलापकर्ताको भूमिका सहजकर्ताको मात्र भएको कुरा,
(घ) मुद्दाको वास्तविक विषयवस्तु बुझ्न पक्षहरुले सबै तथ्यहरु इमान्दारीपूर्वक प्रकट गर्नु पर्ने आवश्यकता,
(ङ) मेलमिलापको प्रक्रियामा भए गरेका कार्य गोप्य रहने तथा आफु र पक्षले पनि गोप्य राख्नु पर्ने विषय,
(च) मेलमिलापको प्रक्रियाबाट पक्षहरु कुनै पनि समयमा अलग हुन पाउने विषय,
(छ) अन्य आवश्यक कुराहरु ।
(३) मेलमिलापकर्ताले मेलमिलापको प्रक्रियाबाट मुद्दाको समाधान गर्ने सम्बन्धमा ऐनको दफा १५ को उपदफा (५) मा उल्लिखित कुराहरुकोे अतिरिक्त आवश्यकतानुसार देहायका कुराहरु अवलम्बन गर्न वा गर्न लगाउनु पर्नेछः–
(क) मुद्दाको विषयवस्तुस“ग सम्बन्धित विषयमा हरेक पक्षलाई समान रुपमा पर्याप्त बोल्ने मौका दिनु पर्ने,
(ख) बोल्दा सम्मानजनक भाषा प्रयोग गर्ने र अर्को पक्षले बोल्दा बीचैमा कुरा काट्न नहुने,
(ग) पक्षको सहमति लिई मुद्दास“ग सम्बन्धित कुनै जानकार व्यक्तिलाई बुझ्ने,
(घ) जग्गाको सा“ध, सिमाना अवलोकन गर्न वा स्थलगत निरीक्षण गर्ने ।
(४) मेलमिलापकर्ताले पक्षहरुको सहमतिमा टेलिफोन, भिडियो कन्फ्रेन्स वा सञ्चारका अन्य उपयुक्त माध्यमबाट पनि मेलमिलापको प्रक्रिया सञ्चालन गर्न सक्नेछ ।
(५) मेलमिलापकर्ताले पक्षहरुसँग छलफल गर्न आवश्यक बैठक गरी मेलमिलापबाट मुद्दाको समाधान गर्न सम्भव भएसम्म कानून सम्मत सबै प्रयासहरु अवलम्बन गर्नु पर्नेछ ।
(२) मेलमिलापकर्ताले मुद्दाको विषयवस्तुमा छलफल गर्नु अघि देहायका विषयहरुमा पक्षहरुलाई जानकारी गराउनु पर्नेछ ः–
(क) ऐन र यस नियमावलीको सम्बन्धित प्रावधान,
(ख) मेलमिलापको प्रक्रियामा अपनाइने कार्यविधि,
(ग) सहमति र निष्कर्षमा पुग्ने काम पक्षहरुको भएको र मेलमिलापकर्ताको भूमिका सहजकर्ताको मात्र भएको कुरा,
(घ) मुद्दाको वास्तविक विषयवस्तु बुझ्न पक्षहरुले सबै तथ्यहरु इमान्दारीपूर्वक प्रकट गर्नु पर्ने आवश्यकता,
(ङ) मेलमिलापको प्रक्रियामा भए गरेका कार्य गोप्य रहने तथा आफु र पक्षले पनि गोप्य राख्नु पर्ने विषय,
(च) मेलमिलापको प्रक्रियाबाट पक्षहरु कुनै पनि समयमा अलग हुन पाउने विषय,
(छ) अन्य आवश्यक कुराहरु ।
(३) मेलमिलापकर्ताले मेलमिलापको प्रक्रियाबाट मुद्दाको समाधान गर्ने सम्बन्धमा ऐनको दफा १५ को उपदफा (५) मा उल्लिखित कुराहरुकोे अतिरिक्त आवश्यकतानुसार देहायका कुराहरु अवलम्बन गर्न वा गर्न लगाउनु पर्नेछः–
(क) मुद्दाको विषयवस्तुस“ग सम्बन्धित विषयमा हरेक पक्षलाई समान रुपमा पर्याप्त बोल्ने मौका दिनु पर्ने,
(ख) बोल्दा सम्मानजनक भाषा प्रयोग गर्ने र अर्को पक्षले बोल्दा बीचैमा कुरा काट्न नहुने,
(ग) पक्षको सहमति लिई मुद्दास“ग सम्बन्धित कुनै जानकार व्यक्तिलाई बुझ्ने,
(घ) जग्गाको सा“ध, सिमाना अवलोकन गर्न वा स्थलगत निरीक्षण गर्ने ।
(४) मेलमिलापकर्ताले पक्षहरुको सहमतिमा टेलिफोन, भिडियो कन्फ्रेन्स वा सञ्चारका अन्य उपयुक्त माध्यमबाट पनि मेलमिलापको प्रक्रिया सञ्चालन गर्न सक्नेछ ।
(५) मेलमिलापकर्ताले पक्षहरुसँग छलफल गर्न आवश्यक बैठक गरी मेलमिलापबाट मुद्दाको समाधान गर्न सम्भव भएसम्म कानून सम्मत सबै प्रयासहरु अवलम्बन गर्नु पर्नेछ ।