दफा १
संक्षिप्त नाम र प्रारम्भ
(१) यस ऐनको नाम “नेपाल राष्ट्र बैंक ऐन, २०५८” रहेको छ ।
(२)यो ऐन तुरुन्त प्रारम्भ हुनेछ ।
नेपाल राष्ट्र बैंक ऐन, २०५८
प्रस्तावना - ०
परिच्छेद - १
परिच्छेद - २
दफा ३: बैंकको स्थापनादफा ४: बैंकको उद्देश्यदफा ५: बैंकको काम, कर्तव्य र अधिकारदफा ६: बैंकको अग्राधिकारदफा ७: बैंकले गर्न नहुने कामदफा ८: बैंकलाई छूट र सुविधादफा ९: नेपाल सरकार बैंकको सम्बन्धदफा १०: सार्वजनिक निकायसंग समन्वयदफा ११: अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग तथा सम्बन्धदफा १२: सार्वजनिक सूचनाको प्रवाहदफा १३: खाता सञ्चालन
परिच्छेद - ३
दफा २४: सञ्चालकको राजीनामादफा २७: कायम मुकायमदफा ३२: निहित व्यक्तिगत स्वार्थको उपयोगमा बन्देजदफा ३५: लेखा परीक्षण समितिको काम, कर्तव्य र अधिकारदफा १४: सञ्चालक समितिको गठनदफा १५: गभर्नरको नियुक्तिदफा १६: डेपुटी गभर्नरको नियुक्तिदफा १७: सञ्चालकको नियुक्तिदफा १८: सञ्चालकको कार्यकालदफा १९: सञ्चालकको पारिश्रमिक तथा अन्य सुविधादफा २०: सञ्चालकको योग्यतादफा २१: सञ्चालकको अयोग्यतादफा २२: सञ्चालक पदमुक्त हुने अवस्थादफा २३: जाँचबुझ समितिको गठन तथा काम, कर्तव्यदफा २५: गभर्नर नियुक्तिको सार्वजनिक सूचनादफा २६: रिक्त पदको पुर्तिदफा २८: समितिको बैठकदफा २९: समितिको काम, कर्तव्य तथा अधिकारदफा ३०: गभर्नरको काम, कर्तव्य र अधिकारदफा ३१: अधिकार प्रत्यायोजनदफा ३३: व्यवस्थापन समितिदफा ३४: लेखा परीक्षण समितिदफा ३६: बैंकका कर्मचारीहरुदफा ३७: पेशागत आचार संहिता र पदीय दायित्वदफा ३८: गोपनीयता
परिच्छेद - ६
दफा ५९: जारी भएको मुद्राको हिसाब राख्नेदफा ६०: जारी गरिएको मुद्रा खिच्ने वा फिर्ता लिनेदफा ६१: प्रतिलिपि र जाली मुद्रादफा ५१: मौद्रिक एकाईदफा ५२: बैंक नोट र सिक्का निष्काशन गर्ने अधिकारदफा ५३: बैंक नोट तथा सिक्का सर्वस्वीकार्य हुनेदफा ५४: सिक्काको नाप, तौल र आकारदफा ५५: मुद्रा निष्काशन र सुरक्षादफा ५६: मुद्राको सटही व्यवस्थादफा ५७: झुत्रो वा खोटो मुद्रादफा ५८: मुद्राको स्टक र निष्काशन सम्बन्धी व्यवस्था
परिच्छेद - ८
दफा ७३: बैंकले विवरण, तथ्यांड्ढ तथा कागजात माग गर्न सक्नेदफा ७४: कानून सुधारका सम्बन्धमा बैंकसंग परामर्श लिन सक्नेदफा ६९: बैंकर, सल्लाहकार र वित्तीय एजेन्टदफा ७०: बाह्य ऋण सम्बन्धी परामर्श तथा जानकारीदफा ७१: निक्षेप संकलनदफा ७२: वित्तीय एजेन्टको कार्यदफा ७५: नेपाल सरकारलाई जाने कर्जा र सरकारी ऋणपत्रको खरिद
परिच्छेद - ९
दफा ७६: निक्षेप लिन वा कर्जा दिन बैंकको स्वीकृति लिनु पर्नेदफा ८०: बैड्किग तथा वित्तीय व्यवस्था र कर्जा नियन्त्रणदफा ८५: आपसी सहयोग आदान प्रदान गर्नेदफा ८६: Xxxxxxxदफा ८६ख: वाणिज्य बैंकवा वित्तीय संस्था समस्याग्रस्त भएको मानिनेदफा ८६ग: समस्याग्रस्त वाणिज्य बैंकवा वित्तीय संस्थालाई बैङ्कले कारबाही गर्न सक्नेदफा ८६घ: बैङ्कले वाणिज्य बैंकवा वित्तीय संस्था नियन्त्रणमा लिएपछिको असरदफा ८६च: उपचारात्मक कार्य गर्ने बैङ्कको अधिकारदफा ८६ज: समस्याग्रस्त वाणिज्य बैंकवा वित्तीय संस्थाको पूँजी घटाउन सक्नेदफा ८८: कर्जा सूचना केन्द्रको स्थापनादफा ७७: ब्याजदरमा बन्देजदफा ७८: बैंकबाट ईजाजतपत्र लिनु पर्नेदफा ७९: बैंकले नियमन गर्नेदफा ८१: तोकिएको क्षेत्रमा कर्जा प्रवाह गर्नु पर्नेदफा ८२: बैंक समक्ष पेश गर्नु पर्ने सूचनादफा ८३: डिवेन्चर तथा वित्तीय उपकरण जारी गर्न स्वीकृति लिनु पर्नेदफा ८४: निरीक्षण तथा सुपरिवेक्षणदफा ८६क: वाणिज्य बैंकवा वित्तीय संस्थाले बैङ्कलाई जानकारी गराउनु पर्नेदफा ८६ङ: बैंकवा बैङ्कबाट नियुक्त अधिकारीले प्रयोग गर्ने सुधारात्मक उपाय तथा अधिकारहरुदफा ८६छ: फरफारखमा लैजान सक्नेदफा ८६झ: बैङ्कको आदेशउपर पुनरावेदन गर्ने अधिकारदफा ८६ञ: Xxxxxxxदफा ८६ट: Xxxxxxxदफा ८६ठ: Xxxxxxxदफा ८६ड: Xxxxxxxदफा ८७: सूचना नेटवर्कको स्थापना
परिच्छेद - ९क
दफा ८८ख: विशेष प्रशासन समूहको गठन सम्बन्धि व्यवस्थादफा ८८ग: विशेष प्रशाषन समूहको काम, कतव्य तथा अधिकारदफा ८८च: नयाँ वा चसलात तयार गर्नु पर्नेदफा ८८क: फरफारखको कार्य गर्न सक्ने बैङ्कको अधिकारदफा ८८घ: फरफारखको अवधिभर अधिकार स्वतदफा ८८ङ: फरफारख सम्बन्धी कार्यको सूचना र दर्तादफा ८८छ: वाणिज्य बैंकवा वित्तीय संस्थाको वित्तीय स्थिती सुधारको लागी सिफारिस गर्न सक्नेदफा ८८ज: पुल संस्था – ब्रीज इन्ष्टिच्यूसन) वा एकाई स्थापना गर्न सकिनेदफा ८८झ: भुक्तानीको प्राथामीकताक्रमदफा ८८ञ: विशेष प्रशाषन समूहले बैंकवा वित्तीय संस्था नियन्तणम लिएपछिको असरदफा ८८ट: फरफारख सम्बन्धी कारबाही प्रारम्भ हुनुभन्दा पहिलेका कारबाही निष्क्रिय हुनेदफा ८८ठ: फरफारख सम्बन्धी अन्य व्यवस्थादफा ८८ड: फरफारख सम्बन्धी कार्यको अन्तिम विवरण पेश गर्नु पर्नेदफा ८८ढ: पारस्परिक सहयोगको आदान प्रदान गर्नेदफा ८८ण: खारेजीको लागि निवेदन दिन सक्ने
परिच्छेद - १२
दफा १०३: भुक्तानी, क्लियरिग र सेटलमेन्टदफा १०४: तथ्याक संकलनदफा १०५: ट्रष्ट खातादफा १०६: काम कारबाही बदर नहुनेदफा १०६क: वाणिज्य बैंकाव वित्तीय संस्थामा काम गर्न नहुनेदफा १०७: असल नियतले गरेको काममा जवाफदेही हुन नपर्नेदफा १०८: शपथग्रहण गर्नेदफा १०९: यसै ऐन बमोजिम हुनेदफा ११०: नियम तथा विनियम बनाउने अधिकारदफा १११: निर्देशिका बनाई लागू गर्नेदफा ११२: खारेजी र बचाउदफा ११३: नेपाल राष्ट्र बैंक(पहिलो संशोधन) अध्यादेश निष्क्रिय भएपछि त्यसको परिणामदफा १६०ख: विशेषज्ञको सेवा उपलब्ध गराउनु पर्नेदफा १६०ग: नेपाल सरकारले निर्देशन दिन सक्ने