विषय वा प्रसंगले अर्को अर्थ नलागेमा यस ऐनमा,– (क) “अनुसन्धान अधिकृत” भन्नाले दफा १५ बमोजिम नियुक्त भएको वा तोकिएको अनुसन्धान अधिकृत सम्झनु पर्छ । (ख) “अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाको उच्चपदस्थ व्यक्ति” भन्नाले अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाको व्यवस्थापनको उच्च जिम्मेवारी पाएका सञ्चालक सदस्य, व्यवस्थापक, निर्देशक, उपनिर्देशक वा सो सरहको जिम्मेवारी भएको वा पाएको व्यक्ति सम्झनु पर्छ । (ग) “आतंककारी कार्य” भन्नाले देहायका कृयाकलाप सम्झनु पर्छः– (१) सन् १९९९ मा सम्पन्न भएको आतंकवादमा वित्तीय लगानीको दमन सम्बन्धी महासन्धि (इन्टरनेशनल कन्भेन्सन फर द सप्रेसन अफ द फाइनान्सिड्ड अफ टेरोरिज्म्) को धारा २ को उपधारा (१) को खण्ड (क) द्वारा कसूरको रुपमा परिभाषित कुनै कार्य, (२) सन्दर्भ तथा प्रकृतिले सर्वसाधारणलाई त्रसित पार्ने वा कुनै सरकार वा अन्तर्राष्ट्रिय संगठनलाई कुनै कार्य गर्न वा नगर्न बाध्य तुल्याउने उद्देश्यले कुनै गैरसैनिक व्यक्ति (सिभिलियन) वा सशस्त्र द्वन्द्वका बखत शत्रुतापूर्ण कार्यमा संलग्न नभएको व्यक्तिको ज्यान लिने वा अङ्ग भङ्ग गर्ने अन्य कुनै कार्य, (३) नेपाल पक्ष भएका देहायका महासन्धि अन्तर्गत कसूर मानिने कार्यः– (क) सन् १९६३ मा सम्पन्न भएको वायुयानभित्र भएका कसूर तथा अन्य केही कार्य सम्बन्धी टोकियो महासन्धि (टोकियो कन्भेन्सन अन अफेन्सेज एण्ड सर्टेन अदर एक्ट्स कमिटेड अन बोर्ड एअरक्राफ्ट), (ख) सन् १९८७ मा सम्पन्न भएको आतंकवादको दमन सम्बन्धी सार्क क्षेत्रीय महासन्धि (सार्क रिजनल कन्भेन्सन अन सप्रेसन अफ टेरोरिज्म), (ग) यो दफा प्रारम्भ भए पछि आतङ्कवादि काम कारबाहीको विरुद्धमा नेपाल पक्ष भएको अन्य कुनै महासन्धि । (घ) “आतंककारी व्यक्ति” भन्नाले देहायको कुनै कार्य गर्ने प्राकृतिक व्यक्ति सम्झनु पर्छः– (१) गैरकानूनी रुपले तथा जानी जानी प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रुपमा जुनसुकै माध्यमबाट आतंककारी कार्य गर्ने वा गर्न उद्योग गर्ने, (२) आतंककारी कार्य गर्न मतियारको रुपमा सहभागी हुने, (३) आतंककारी कार्य गर्न अरुलाई संगठित पार्ने वा निर्देशन दिने, वा (४) आतंककारी कार्य गर्ने सामूहिक उद्देश्य राख्ने समूहले आतंककारी कार्य गर्छ वा गर्ने मनसाय राखेको  छ भन्ने जानकारी हुंदा हुंदै वा आफूले गर्ने सहयोग वा योगदानले आतंककारी कार्यलाई बढावा दिन्छ भन्ने जानकारी हु‌ंदा हुंदै त्यस्तो समूहलाई आतंककारी कार्य गर्न सहयोग गर्ने वा योगदान पुप्याउने । (ङ) “आतंककारी संगठन” भन्नाले आतंककारीहरुको देहायको कुनै संगठित वा असंगठित समूह वा संगठन सम्झनु पर्छः– (१) गैरकानूनी तथा जानीजानी प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रुपमा जुनसुकै माध्यमबाट आतंककारी कार्य गर्ने वा गर्न उद्योग गर्ने, (२) आतंककारी कार्य गर्न मतियारको रुपमा सहभागी हुने, (३) आतंककारी कार्य गर्न अरुलाई संगठित पार्ने वा निर्देशन दिने, वा (४) आतंककारी कार्य गर्ने सामूहिक उद्देश्य राख्ने समूहले आतंककारी कार्य गर्छ वा गर्ने मनसाय राखेको छ भन्ने जानकारी हुदा हुदै वा आफूले गर्ने सहयोग वा योगदानले आतङ्कवादी कार्यलाई बढावा दिन्छ भन्ने जानकारी हुंदा हुंदै यस्तो समूहलाई आतंककारी कार्य गर्नलाई सहयोग गर्ने वा योगदान पुप्याउने । (च) “उच्चपदस्थ व्यक्ति” भन्नाले स्वदेशी उच्चपदस्थ व्यक्ति, विदेशी उच्चपदस्थ व्यक्ति वा अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाको उच्चपदस्थ व्यक्ति सम्झनु पर्छ र सो शब्दले नेपाल सरकारले राष्ट्रिय समन्वय समितिको सिफारिसमा नेपाल राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी तोकेको वर्गको व्यक्ति समेतलाई जनाउ“छ । (छ) “करेस्पोडिङ्ग बैंकिङ” भन्नाले कुनै एक वित्तीय संस्थाले आफ्नो ग्राहकलाई अर्को वित्तीय संस्था मार्फत बैंकिङ सेवा उपलब्ध गराउने व्यवस्था सम्झनु पर्छ । (ज) “कसूरबाट प्राप्त सम्पत्ति” भन्नाले सम्पत्ति शुद्धीकरण सम्बन्धी कसूर वा सम्बद्ध कसूरबाट प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रुपमा प्राप्त गरेको वा हासिल गरेको जुनसुकै प्रकारको सम्पत्ति सम्झनु पर्छ र सो शब्दले त्यस्तो सम्पत्तिबाट बढे बढाएको अन्य सम्पत्ति वा आर्थिक लाभ वा कुनै पनि तरिकाले आंशिक वा पूर्ण रुपमा हस्तान्तरण वा रुपान्तरण भएको सम्पत्ति वा लाभ समेतलाई जनाउछ । (झ) “कसूरसँग सम्बन्धित साधन” भन्नाले आंशिक वा पूर्ण रुपमा सम्पत्ति शुद्धीकरण सम्बन्धी कसूर वा सम्बद्ध कसूर गर्न जुनसुकै प्रकारले प्रयोग भएको वा प्रयोग गर्न खोजिएको साधन, सम्पत्ति वा अन्य कुनै उपकरण सम्झनु पर्छ । (ञ) “कारोबार” भन्नाले सम्पत्तिको खरिद, बिक्री, वितरण, हस्तान्तरण, लगानी, भोगचलन वा अन्य कुनै आर्थिक वा व्यावसायिक काम कारबाही गर्नको लागि गरिने सम्झौता वा देहायका कुनै कार्य सम्झनु पर्छः– (१) व्यावसायिक सम्बन्ध स्थापना गर्ने, (२) खाता खोल्ने, (३) विद्युतीय वा जुनसुकै माध्यमबाट जुनसुकै प्रकारको मुद्रा वा उपकरण मार्फत गरिने निक्षेप वा रकम संकलन, भुक्तानी, भुक्तानी आदेश, विनिमय वा कोषको स्थानान्तरण गर्ने, (४) जुनसुकै प्रकारको सेफ डिपोजिट (लकर) को प्रयोग गर्ने, (५) हितकारी (फिडूसियरी) सम्बन्ध स्थापना गर्ने, (६) कुनै कानूनी वा करारीय दायित्वका आधारमा पूर्ण वा आंशिक रुपमा भुक्तानी दिने वा लिने, (७) चिठ्ठा, बाजी वा संयोगका आधारमा हारजित हुने गरी खेलिएको खेलको आधारमा गरिने भुक्तानी दिने वा लिने, (८) कानूनी व्यक्ति वा कानूनी प्रबन्धको संस्थापना वा दर्ता गर्ने, (९) नेपाल सरकारले नेपाल राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी तोकेको अन्य कुनै कार्य गर्ने । (ट) “कानूनी प्रबन्ध” भन्नाले गुठी (एक्स्प्रेस ट्रष्ट) वा यस्तै प्रकृतिका अन्य कानूनी प्रबन्ध सम्झनु पर्छ । (ठ) “कानूनी व्यक्ति” भन्नाले कम्पनी, संस्थान, सहकारी संस्था वा अन्य कुनै संगठित संस्था सम्झनु पर्छ र सो शब्दले प्राइभेट फर्म, साझेदारी वा गैरसरकारी संस्था समेतलाई जनाउ“छ । (ड) “कोष” भन्नाले जुनसुकै तरिकाले प्राप्त भएको वा सोबाट बढे बढाएको वित्तीय सम्पत्ति, आर्थिक साधन स्रोत वा मूर्त वा अमूर्त, चल वा अचल, भौतिक वा अभौतिक कुनै पनि प्रकारको सम्पत्ति, देहायको उपकरण वा साधन स्रोत सम्झनु पर्छ र सो शब्दले त्यस्तो सम्पत्ति वा उपकरण वा साधन स्रोत उपर विद्युतीय वा जुनसुकै प्रकारले हक भएको वा हित रहेको कानूनी कागजात, निस्सा, प्रमाणपूर्जा वा कुनै उपकरण समेतलाई जनाउछः– (१) बैंक कर्जा, (२) यात्रु चेक, (३) बैंक चेक, (४) धनादेश, (५) शेयर, (६) धितोपत्र, (७) ऋणपत्र (बण्ड), (८) ड्राफ्ट, (९) प्रतीतपत्र, (१०) अन्य कुनै आर्थिक वा वित्तीय साधन स्रोत । (ढ) “गैरवित्तीय पेशाकर्मी वा व्यवसायी” भन्नाले देहायको कुनै व्यावसायिक कार्य गर्ने पेशाकर्मी वा व्यवसायी सम्झनु पर्छः– (१) क्यासिनो वा इन्टरनेट क्यासिनो व्यवसायी, (२) घरजग्गा खरिद वा बिक्री व्यवसायी, (३) तोकिएको बहुमूल्य धातु वा वस्तुको कारोबार गर्ने व्यवसायी, (४) आफ्नो ग्राहक वा पक्षको तर्फबाट देहायको कार्य गर्दा, सोको तयारी गर्दा वा सोमा संलग्न हुँदाका बखतको नोटरी पब्लिक, लेखापरीक्षक, लेखा व्यवसायी वा त्यस्तै प्रकृतिको कार्य गर्ने अन्य व्यवसायीः– (क) घरजग्गा खरीद बिक्री, (ख) ग्राहकको रकम, धितोपत्र वा अन्य सम्पत्तिको व्यवस्थापन, (ग) बैंक, बचत तथा धितोपत्र सम्बन्धी कार्यको व्यवस्थापन, (घ) कानूनी व्यक्तिको संस्थापना गर्दा वा सञ्चालन गर्दाका बखत गरिएको योगदान तथा लगानीको व्यवस्थापन, (ङ) कानूनी व्यक्ति वा कानूनी प्रबन्धको सृजना, संस्थापना, दर्ता, सञ्चालन वा व्यवस्थापन, वा (च) कुनै व्यावसायिक संस्थाको खरीद वा बिक्री । (५) आफ्नो ग्राहक वा पक्षको तर्फबाट देहायको कार्य गर्दा वा सोको तयारी गर्दा वा सोमा संलग्न हु“दाका बखत व्यावसायिक रुपमा देहायको सेवा प्रदान गर्ने कम्पनी वा ट्रष्ट सेवा प्रदायकः– (क) कानूनी व्यक्ति वा कानूनी प्रबन्धको संस्थापना, दर्ता वा व्यवस्थापनको लागि एजेण्ट भई काम गर्ने, (ख) कानूनी व्यक्तिको साझेदार, सञ्चालक, सचिव वा त्यस्तै पदाधिकारी भई काम गर्ने वा अन्य व्यक्ति मार्फत गराउने, (ग) कानूनी व्यक्ति वा कानूनी प्रबन्धलाई व्यावसायिक रुपमा रजिष्टर्ड कार्यालय, ठेगाना वा ठाउँ उपलब्ध गराउने वा सोको लागि पत्र व्यवहारको जिम्मा लिने, (घ) कानूनी प्रबन्ध वा यस्तै प्रकृतिका अन्य कानूनी प्रबन्धको ट्रष्टि भई काम गर्ने वा ट्रष्टिको मनोनयन गर्ने वा अन्य व्यक्ति मार्फत गराउने, वा (ङ) प्रचलित कानून बमोजिम कुनै व्यक्तिको तर्फबाट शेयर धनी नियुक्त भई वा अन्य कुनै व्यक्ति मार्फत कार्य गर्ने वा गराउने । (६) नेपाल सरकारले नेपाल राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी तोकेको अन्य पेशाकर्मी वा व्यवसायी । (ण) “तोकिएको” वा “तोकिए बमोजिम” भन्नाले यस ऐन अन्तर्गत बनेको नियममा तोकिएको वा तोकिए बमोजिम सम्झनु पर्छ । (त) “धारक विनिमेय अधिकारपत्र” भन्नाले पूर्ण वा अपूर्ण रुपमा रहेको बेनामी, काल्पनिक नाम रहेको वा धारकले कसैको अख्तियारी विना उपयोग गर्न सक्ने वा जसले प्राप्त गर्छ उसैले भुक्तानी लिन सक्ने यात्रुचेक, चेक, प्रमिशरी नोट वा धनादेश समेतका विनिमेय अधिकारपत्र लगायतका मौद्रिक उपकरण सम्झनु पर्छ । (थ) “नियमनकारी निकाय” भन्नाले सूचक संस्थाको नियमन वा सुपरीवेक्षण गर्न प्रचलित कानून बमोजिम स्थापित संस्था सम्झनु पर्छ र सो शब्दले दफा ७न. को उपदफा (२) बमोजिम नेपाल सरकारले तोकेको नियमनकारी निकाय समेतलाई जनाउछ । (द) “मुद्रा” भन्नाले नेपाली मुद्रा वा विदेशी मुद्रा सम्झनु पर्छ । (ध) “राष्ट्र बैंक” भन्नाले प्रचलित कानून बमोजिम स्थापना भएको नेपाल राष्ट्र बैंक सम्झनु पर्छ । (न) “राष्ट्रसेवक” भन्नाले प्रचलित कानून बमोजिम राष्ट्रसेवक मानिने व्यक्ति सम्झनु पर्छ । (प) “वास्तविक धनी” भन्नाले ग्राहक, कारोबार, सम्पत्ति, कानूनी व्यक्ति वा कानूनी प्रबन्ध उपर प्रत्यक्ष वा  अप्रत्यक्ष रुपमा स्वामित्व हुने, नियन्त्रण राख्ने, निर्देशन दिन वा प्रभाव पार्न सक्ने अन्तिम हिताधिकारी वा धनीको रुपमा रहेको प्राकृतिक व्यक्ति सम्झनु पर्छ । (फ) “वित्तीय जानकारी इकार्ई” भन्नाले दफा ९ बमोजिमको वित्तीय जानकारी इकार्ई सम्झनु पर्छ । (ब) “वित्तीय संस्था” भन्नाले व्यावसायिक रुपमा आफ्नो ग्राहकको लागि वा निजको तर्फबाट देहायको कार्य गर्ने व्यक्ति सम्झनु पर्छः– (१) निक्षेप स्वीकार गर्ने वा सर्वसाधारणबाट भुक्तानी गर्नु पर्ने गरी अन्य रकम लिने, (२) प्राइभेट बैकिङ सम्बन्धी कार्य गर्ने, (३) जुनसुकै किसिमको कर्जा दिने, (४) उपभोग्य वस्तु बाहेकको वित्तीय लिजिङ सम्बन्धी कार्य गर्ने, (५) भुक्तानी श्रृङ्खलामा माध्यम वा अन्य सहायक सेवा प्रदायकको रुपमा रही कार्य गर्ने बाहेक मुद्रा वा मूल्य स्थानान्तरण (भ्याल्यू ट्रान्सफर) गर्ने, (६) चेक, ड्राफ्ट, धनादेश, डेबिट कार्ड, क्रेडिट कार्ड लगायतका विद्युतीय वा अन्य जुनसुकै प्रकारका भुक्तानी उपकरण जारी वा व्यवस्थापन गर्ने, (७) वित्तीय जमानत वा प्रतिबद्धता (कमिटमेण्ट) दिने, (८) देहायका उपकरणको व्यवसाय गर्नेः– (क) चेक, बिल्स, निक्षेप प्रमाणपत्र, डेरिभेटिभ्स लगायतका मुद्रा बजार उपकरण, (ख) विदेशी मुद्रा विनिमय, (ग) सटही, व्याजदर वा अन्य त्यस्तै मूल्य वा रकम भएको उपकरण, (घ) हस्तान्तरणयोग्य धितोपत्र, वा (ङ) वस्तु विनिमय बजार (कमोडिटिज मार्केट) सम्बन्धी उपकरण । (९) धितोपत्र निष्कासन वा सो सम्बन्धी वित्तीय सेवा दिने, (१०) एकल वा सामूहिक पोर्टफोलियो व्यवस्थापन गर्ने, (११) अन्य व्यक्तिको तर्फबाट नगद वा तरल सम्पत्ति व्यवस्थापन वा सेफ डिपोजिट      (लकर) को व्यवस्थापन गर्ने, (१२) जीवन बिमा र बिमासग सम्बन्धित अन्य लगानीको प्रत्याभूति (अण्डरराइटिङ) तथा प्लेसमेण्ट गर्ने, (१३) रकम वा मुद्रा सटही गर्ने, (१४) उपखण्ड (१) देखि (१३) मा उल्लिखित कार्य बाहेक अन्य व्यक्तिको तर्फबाट रकम (फण्ड) लगानी गर्ने, सोको प्रशासन तथा व्यवस्थापन गर्ने, वा (१५) नेपाल सरकारले नेपाल राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी तोकिदिएको कार्य गर्ने । (भ) “विदेशी उच्चपदस्थ व्यक्ति” भन्नाले विदेशी राष्ट्र प्रमुख, सरकार प्रमुख, उच्च राजनीतिज्ञ, राष्ट्रियस्तरको राजनीतिक दलको केन्द्रीय पदाधिकारी, उच्च प्रशासक, उच्च न्यायिक अधिकारी, उच्च सुरक्षा अधिकारी तथा राज्य नियन्त्रित संस्थाको उच्च पदाधिकारी वा त्यस्तो जिम्मेवारी भएको वा पाएको व्यक्ति समेत सम्झनु पर्छ । (म) “विभाग” भन्नाले दफा ११ बमोजिमको सम्पत्ति शुद्धीकरण अनुसन्धान विभाग सम्झनु पर्छ । (य) “व्यक्ति” भन्नाले प्राकृतिक व्यक्ति वा कानूनी व्यक्ति सम्झनु पर्छ । (र) “शंकास्पद कारोबार सम्बन्धी प्रतिवेदन” भन्नाले दफा ७ध. बमोजिमको प्रतिवेदन सम्झनु पर्छ । (ल) “शेल बैंक” भन्नाले संस्थापना भएको वा अनुमति प्राप्त गरेको मुलुकमा भौतिक रुपमा उपस्थिति नरहेको वा प्रभावकारी नियमन तथा सुपरीवेक्षणको कुनै पनि दायरामा नरहेको वित्तीय संस्था वा वित्तीय संस्थाको समूह सम्झनु पर्छ । स्पष्टीकरणः यस खण्डको प्रयोजनका लागि स्थानीय प्रतिनिधि वा तल्लो तहको कर्मचारीको उपस्थिति भएको अवस्थालाई भौतिक रुपमा उपस्थिति नरहेको मानिनेछ । (व) “सम्पत्ति शुद्धीकरण तथा आतंकवादी कृयाकलापमा वित्तीय लगानी सम्बन्धी कसूर” भन्नाले परिच्छेद– २ अन्तर्गतको कसूर सम्झनु पर्छ । (श) “सम्बद्ध कसूर (प्रेडिकेट अफेन्स)” भन्नाले अनुसूचीमा उल्लिखित कसूर सम्झनु पर्छ । (ष) “सम्पत्ति” भन्नाले भौतिक वा अभौतिक, चल वा अचल, मूर्त वा अमूर्त जुनसुकै प्रकारको सम्पत्ति, कोष वा कुनै मूल्य भएको वस्तु वा उपकरण सम्झनु पर्छ र सो शब्दले सो उपर हक, हित, दाबी वा अधिकार स्थापित गर्ने कुनै पनि प्रकारको कागजात, निस्सा, प्रमाणपूर्जा वा विद्युतीय वा अन्य उपकरण समेतलाई जनाउ“छ । (स) “सूचक संस्था” भन्नाले वित्तीय संस्था वा गैरवित्तीय पेशाकर्मी वा व्यवसायी सम्झनु पर्छ । “(ह) “स्वदेशी उच्चपदस्थ व्यक्ति” भन्नाले राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री,प्रधानन्यायाधीश, प्रतिनिधि सभाको सभामुख, राष्ट्रिय सभाको अध्यक्ष, प्रदेशप्रमुख, नेपाल सरकारका मन्त्री, प्रदेश सरकारका मुख्य मन्त्री, संघीय संसदकासदस्य, संवैधानिक निकायको पदाधिकारी, प्रदेश सभाका सभामुख, प्रदेश
सरकारका मन्त्री, नेपाल सरकारका विशिष्ट श्रेणी वा सो सरह वा सोभन्दामाथिका पदाधिकारी, उच्च अदालतको न्यायाधीश वा सोभन्दा माथिल्लो तहकोन्यायाधीश, प्रदेश सभाका उपसभामुख, प्रदेश सभाका सदस्य, राष्ट्रियस्तरकोराजनीतिक दलको केन्द्रीय पदाधिकारी, जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख तथाउपप्रमुख, नगरपालिकाका प्रमुख तथा उपप्रमुख, गाउँपालिकाका अध्यक्ष तथा उपाध्यक्ष, नेपाल सरकारको पूर्ण वा आंशिक स्वामित्व भएका संस्थाको उच्च पदाधिकारी वा त्यस्तो जिम्मेवारी भएको वा पाएको व्यक्ति सम्झनु पर्छ।”