विषय वा प्रसङ्गले अर्को अर्थ नलागेमा यस नियमावलीमा,–
(क) “अधिकृत क्याडेट” भन्नाले अधिकृतमा कमिशन हुन अधिकृत क्याडेट तालिमको लागि छनौट भएका व्यक्ति सम्झनु पर्छ ।
(ख) “आर्टिलरी फौज” भन्नाले युद्धको समयमा आधारभूत लडाकु फौजलाई फायर सपोर्ट दिएर सहयोग पु¥याउने विभिन्न ठूला हात–हतियार तथा तोपहरूबाट सु– सज्जित फौजलाई सम्झनु पर्छ ।
(ग) “आधारभूत फौज” भन्नाले अपरेशन संचालन गर्ने फौजलाई सम्झनु पर्छ र सो शव्दले ईन्फ्‌यान्ट्री, मेकनाईज्ड ईन्फ्‌यान्ट्री फौज समेतलाई जनाउँछ ।
(घ) “आम्र्स” भन्नाले यूद्धमा भाग लिने आधारभूत फौजलाई सम्झनु पर्छ र सो शब्दले ईन्फ्‌यान्ट्री, आरमोर, आर्टिलरी, एयर डिफेन्स आर्टिलरी, ईन्जिनियर्स तथा सिग्नल समेतलाई जनाउँछ ।
(ङ) “ईन्जिनियर्स फौज” भन्नाले युद्धको समयमा आधारभूत लडाकु फौजलाई आवश्यकता अनुसार सहयोग पु¥याउने श्रोत साधनयुक्त फौजलाई सम्झनु पर्छ ।
(च) “ईन्ट तथा सुरक्षा समूह” भन्नाले नेपाली सेनालाई चाहिने अति संवेदनशिल सूचनाहरूको संकलन र सहि विश्लेषण गरी प्रवाह गर्ने तथा भविष्यमा आउन सक्ने सम्भावित घटनाहरूको पूर्व आंकलन गर्ने समूहलाई सम्झनु पर्छ ।
(छ) “एयर डिफेन्स आर्टिलरी फौज” भन्नाले युद्धको समयमा आधारभूत लडाकु फौजलाई शत्रु वा विपक्षीको विविध हतियार तथा साधनहरूको प्रयोगबाट हुने हवाई हमलालाई निस्क्रिय वा न्यून पार्न प्रत्यक्ष प्रतिरक्षात्मक कारवाही गर्ने फौजलाई सम्झनु पर्छ ।
(ज) “ऐन” भन्नाले सैनिक ऐन, २०६३ सम्झनु पर्छ ।
(झ) “कम्ब्याट आम्र्स फौज” भन्नाले युद्धमा प्रत्यक्ष संलग्न हुने गूत्थमगूत्थाको लडाईमा सहभागी हुने आधारभूत लडाकु फौजलाई सम्झनु पर्छ र सो शव्दले ईन्फ्‌यान्ट्री, मेकनाईज्ड ईन्फ्‌यान्ट्री तथा स्पेशल फोर्स समेतलाई जनाउँछ ।
(ञ) “कम्ब्याट रिलेटेड डिउटीज्” भन्नाले लडाईमा प्रत्यक्ष रुपमा संलग्न नहुने तथा खण्ड (ण) मा उल्लेखित डाईरेक्ट कम्ब्याट डिउटीज् बाहेकका सैनिक निकायहरूले गर्ने कार्यलाई सम्झनु पर्छ र सो शब्दले पदिक तथा मद्दती अंगहरुमा गरिने बन्दोबस्ती तथा प्रशासनिक कार्यलाई समेत जनाउँछ।
(ट) “कार्य सम्पादन मूल्याङ्कन” भन्नाले नियम ३९ बमोजिमको विवरण सम्झनु पर्छ ।
(ठ) “कार्य समूह” भन्नाले नेपाली सेनालाई सुदृढ एवं व्यवस्थित किसिमले संचालन गर्ने र सकल दर्जालाई तालिम दिई पेशागत दक्षता बढाउने, अनुशासन कायम गर्ने र रेकर्ड अद्यावधिक गर्ने मुख्य जिम्मेवारी भएको समूहलाई सम्झनु पर्छ ।
(ड) "कार्यालय प्रमुख" भन्नाले जङ्गी अड्का र सौ अन्तर्गतका पृतना, बाहिनी, निर्देशनालय, गण र गुल्म वा सो सरहका युनिटको प्रमुख वा पृतना तथा/ बाहिनीमा रहेका कम्ब्याट सपोर्ट र कम्ब्याट सभिंस सपोर्ट अंगका प्रमुख तथा निर्देशनालय, शिक्लण संस्था, डिपो र अनाश्चित रुपमा कार्यसम्पादन गर्ने: कार्यालयका प्रमुख सम्झनु पर्छ।
(ढ) “जङ्गी अड्डा” भन्नाले सैनिक मुख्यालय सम्झनु पर्छ ।
(ण) “डाईरेक्ट कम्ब्याट डिउटीज्” भन्नाले देहायको निकायमा कार्यरत सैनिक व्यक्तिहरूले लडाईको समयमा अग्र भागमा गई प्रत्यक्ष रुपमा लड्ने कार्यलाई सम्झनु पर्छः
(१) पदिक अंग तर्फका गण।गुल्महरू तथा सो सरहका निकायहरू,
(२) विशेष फौज तर्फका गण।गुल्महरू तथा सो सरहका निकायहरू,
(३) ईन्जिनियर्स अंग तर्फका गण।गुल्महरू तथा सो सरहका निकायहरू,
(४) आर्टिलरी तर्फका गण।व्याट्रीहरू तथा सो सरहका निकायहरू,
(५) हवाई सुरक्षा अंग तर्फका गण।व्याट्रीहरू तथा सो सरहका निकायहरू ।
(६) मैकानाइज्ड इन्फ्यान्डीतर्फका गण /गुल्महरु तथा सो सरहका निकायहरु
(त) “पदपूर्ति समिति” भन्नाले नियम ८ बमोजिमको पदपूर्ति समिति सम्झनु पर्छ ।
(थ) “पदिक वा वबिल्लादार - क्याडेट” भन्नाले अधिकृतमा कमिशन हुन पदिक वा वितल्लादार क्याडेटमा तालीमको लागि छनौट भएको सैनिक व्यक्ति सम्झनु पर्छ।
(द) “परिवार” भन्नाले सैनिक व्यक्तिसँग बस्ने तथा निज आपैmले पालन पोषण गर्नु पर्ने पति, पत्नी, छोरा, छोरी, धर्मपुत्र, धर्मपुत्री, बाबु आमा वा सौतेनी आमा सम्झनु पर्छ र सो शब्दले विवाहिता महिला सैनिक व्यक्तिको हकमा निजको सासु ससुरा समेतलाई जनाउँछ ।
(ध) ‘‘प्रिन्सिपल स्टाफ अफिसर्स (पि.एस.ओज.)” भन्नाले विभागीय प्रमुखहरूलाई सम्झनु पर्छ र सो शब्दले प्रधान सेनापतिले पि.एस.ओज. भनी तोकेको उपरथी वा सो भन्दा माथिल्लो दर्जाको अधिकृत समेतलाई जनाउँछ ।
(न) ‘‘प्रिन्सिपल स्टाफ अफिसर्स समिति” भन्नाले नियम ९९ बमोजिम गठन हुने समितिलाई सम्झनु पर्छ ।
(प) “बढुवा समिति” भन्नाले नियम ३३ बमोजिमको बढुवा समिति सम्झनु पर्छ ।
(फ) “बन्दोबस्ती समूह” भन्नाले नेपाली सेनालाई शान्तिकाल वा युद्धको समयमा चाहिने आवश्यक सामानहरूको पूर्ति र व्यवस्थित किसिमले वितरण गर्ने जिम्मेवारी भएको समूहलाई सम्झनु पर्छ ।
(ब) “मन्त्रालय” भन्नाले रक्षा मन्त्रालय सम्झनु पर्छ । (भ) “विभागीय प्रमुख” भन्नाले जङ्गी अड्डाभित्रका बलाधिकृत विभाग, बलाध्यक्ष
विभाग, कार्यरथी विभाग, प्रवन्धरथी विभाग, सम्भाररथी विभाग, निरीक्षणाधिकृत विभाग र नेपाल सरकारले विभागको रुपमा तोकेको कार्यालयका प्रमुख सम्झनु पर्छ ।
(म) “सर्पोटिङ्ग फौज” भन्नाले आधारभूत लडाकु फौजलाई युद्धमा सहयोग पु¥याउने फौजलाई सम्झनु पर्छ र सो शब्दले आर्टिलरी, एयर डिफेन्स आर्टिलरी, आर्मी एभिएसन, ईन्जिनियर्स तथा सिग्नल समेतलाई जनाउँछ ।
(य) “सर्भिसेज् फौज” भन्नाले आम्सर्् तथा आधारभूत फौजहरूलाई उनीहरूको आवश्यकता अनुसारको सेवा उपलव्ध गराउने दायित्व भएको निकायलाई सम्झनु पर्छ र सो शब्दले नेपाली सेनाका सबै बन्दोवस्ती अंगहरू, डिपोहरू, जंगी असवाव खाना, सैनिक बन्दोवस्ती
यूनिट÷सवयूनिटहरू र विद्युत तथा यान्त्रिक सेवा निर्देशनालय समेतलाई जनाउँछ ।
(र) “सिग्नल फौज” भन्नाले युद्धको समयमा आधारभुत लडाकु फौजलाई आवश्यकता अनुसार सञ्चार सुविधा उपलव्ध गराएर सहयोग पु¥याउने श्रोत साधनयुक्त फौजलाई सम्झनु पर्छ ।
(ल) “सिग्नल समूह” भन्नाले नेपाली सेनाको संचार क्षेत्रलाई व्यवस्थित गर्ने प्रमुख जिम्मेवारी भएको समूहलाई सम्झनु पर्छ ।
(ल१) "सेना परिचालन” - भन्नाले राष्ट्रिय सुरक्षा परिषद्को सिफारिसमा भएको सेना परिचालन सम्झनु पर्छ।
(व) “सैनिक प्रहरी” भन्नाले सैनिक प्रहरी प्रमुखको मातहतमा रही काम गर्ने सैनिक अधिकृतदेखि जवानसम्मको युनिट सम्झनु पर्छ र सो शब्दले सैनिक प्रहरी प्रमुख समेतलाई जनाउँछ ।
(श) “सैनिक व्यक्ति” भन्नाले नेपाली सेनामा भर्ना भएका सैन्य र अधिकृत क्याडेट लगायत सैनिक ऐन लागू हुने व्यक्ति सम्झनु पर्छ ।
(ष) “सैनिक सचिव” भन्नाले जंगी अड्डाको सैनिक सचिव सम्झनु पर्छ ।
(स) “सैन्य” भन्नाले सिपाहीमा नयाँ नियुक्ति भई सिपाही तालिमको लागि छनौट भएका व्यक्ति सम्झनु पर्छ ।